Miel Angel Elustondok idatzitako liburu batek gogora dakar Abdon Gonzalez de Alaiza, Txistu euskarazko komikiaren bultzatzailea.
Arabako Foru Aldundiak eta Arraia-Maeztuko Udalak Miel Angel Elustondok idatzitako Abdon Gonzalez de Alaizaren Alfabetoa izeneko liburua aurkeztu dute. Argitalpen berriak euskarazko lehen komikiaren sorkuntza eta haren bultzatzaile Abdon Gonzalez de Alaiza ekintzaile kulturalaren ibilbidea errepasatzen ditu.
“Herrialde honetan, XIX. mendea gakoa izan zen euskarari dagokionez. Orduan egin zuen atzera gure hizkuntzak aurrez inoiz ez bezala, hainbat ikertzaile eta historialarik azaldutakoaren arabera”, adierazi du Lexuri Ugarte Euskararen eta Gobernu Irekiaren zuzendariak. Mende horren amaieran, 1876an, foruak deuseztatu ziren garai berean, Abdon Gonzalez de Alaiza Azazeta jaio zen Musitu herrian, argitalpen berri honetako protagonista. Gonzalez de Alaiza Txistu euskarazko lehen komikiaren bultzatzaile nagusia izan zen.
Arraia-Maeztuko alkate Anartz Gorrotxategi arduratu da galdutzat zegoen aldizkari hori berreskuratzeaz. Gorrotxategik egindako lanari esker, 1927an argitaratutako zenbaki guztiak daude orain eskuragarri.
Zenbait iturriren arabera, Gonzalez de Alaiza da Txistu komikiaren sortzailea. Baina testu horretan jasotako alfabetoa kontuan hartuta, komiki horren egileak ezezaguna izaten jarraitzen du. Dena den, ziurrenik haurrentzako eleberri grafiko horrek ez zuen argirik ikusiko Musituko herritarrak adorea erakutsi izan ez balu. Gonzalez de Alaiza euskaltzale eta ekintzaile peto-petoa zen, Madrilgo euskal gai guztien sortzaile, bultzatzaile sutsu eta oro egilea, zenbaitek egokiro adierazi duten bezala.
Gorrotxategik azaldu duenez, duela hiru urte ikertzen hasi zirenean, Txistu-ren ale guztiak galduak zirela uste zuten. “Akats hori zuzendu dugu, argitara ekarri baititugu aldizkariaren 16 aleak, eta irakurri ahal izan ditugu, eta ohartu gara denbora igaro dela, mundua aldatu dela, bai eta umorea egiteko eta ulertzeko modua ere, eta garai hartako komiki aldizkariak fosilduta dirauela gaur egun”.