Azken sei hilabeteotan 843 forma berri jaso dira Euskaltzaindiaren Hiztegian eta beste 2.376 moldatu dira.
Azken sei hilabeteotan, Euskararen Akademiak 843 forma berri jaso ditu bere hiztegian. Euskaltzaindiak etengabe osatzen eta berrikusten du hiztegia, eta urtean bitan sareratzen ditu berrikuntzak. 2016an, bigarren argitalpena paperean atera zenetik egiten du horrela, eta 2023ko bigarren urte-erdian eginiko lanaren emaitzak jasotzen ditu gaur sareratu den eguneratzeak.
Akademiak gogoratu du gainera, Euskaltzaindiaren Hiztegiaren erabilera hobetu egin zela iaz: batetik, bilatzaile berria garatu zen, funtzionalagoa, bilaketa-aukera berriak eskaintzen dituena; bestetik, hitzak aurkitzeko bide gehiago ematen ditu orain bilatzaileak eta, beraz, askoz zehatzagoa da.
Hartara, azken sei hilabeteotan 843 forma berri jaso ditu Euskaltzaindiak bere hiztegian, hain zuzen ere, 73 sarrera, 389 azpisarrera eta 381 ohiko lexia. Era berean, 2.376 forma moldatu edo findu ditu: 2.194 sarrera eta 182 azpisarrera. Guztira 49.471 forma ditu orain hiztegiak, 66.523 adiera eta 108.630 adibide.
Ohi den legez, forma berriak landu dira, baina bestelako lanak ere garrantzia handia du, Miriam Urkia Euskaltzaindiaren Hiztegiaren arduradunak gogoratu duenez: “Forma berriak sartzea bezain garrantzitsua da lehendik dagoena txukuntzea, eguneratzea, adiera batzuk egungo erabileren arabera berrantolatzea. Hiztegia argiagoa, erabilerrazagoa eta egungo beharretara egokitua izateko ezinbesteko lana”. Zentzu horretan, Urkiak nabarmendu nahi izan du beste atal askotan egiten den lana, esaterako, formak aldatzerakoan, adierak berrikustean edo bestelako kontu gehigarriak gehitzerakoan. “Kasurako, oraingo eguneratzean 1.916 sarrera eta adibide moldatu edo ukitu dira. Esaterako, adibiderik gabe zeuden adiera batzuetan gehitu egin dira (adib.: makil dantza, optimista edo orkidea); egungo gizartearen ikuspegitik zaharkituak, desegokiak edo iraingarriak izan zitezkeenak ere aldatu dira, batez ere gizon eta emakumeen arteko berdintasunari erreparatuta (atzitzaile, emerdi, zelati…). Horrez gain, Euskara Batuaren Ortotipografiaren (EBO) arau berrien arabera berrikusi eta egokitu dugu hiztegia; eta, ohi bezala, adierak berrikusi, osatu eta findu dira, bai eta euskalki- zein erregistro-markak ere; eta, nola ez, jakintza-arloa”.
Gainera, euskaltzain osoak beste berrikuntza deigarri bat aipatu nahi izan du: Lehenengoz, 381 ohiko lexia jaso dira hiztegian. “Ohiko lexia figura berria da, forma konplexua, azpisarrerak bezala, baina oso gardena da eta ez du definizio-beharrik ere. Beraz, informazioa eta adibideak besterik ez daude, gehienetan definizioa bera tautologikoa delako. Baina hitzen konbinazioak zuzen erabiltzeko argigarriak dira forma hauek (adibidez: saria banatu / eman / eskuratu / irabazi / jaso / lortu; sua amatatu / itzali / piztu). Azalpena behar dutenak edo adiera bat baino gehiago dituztenak azpisarrera izango dira, orain arte bezala (adibidez: su eman, sasiari su eman, su hartu...)”. Aurrerantzean ohiko lexiaren zerrenda hau osatzen jarraituko dutela aurreratu du Urkiak.
Euskal Hiztegi-Etimologikorako lotura eta esaera zaharrak
Beste iturri batzuk kontsultatzeko aukera eskaintzen du orain hiztegiak (Orotariko Euskal Hiztegia, XX. mendeko corpusa, Lexikoaren Behatokia, Euskararen Herri Hizkeren Atlasa). Bada, Euskal Hiztegi Historiko-Etimologikoa ere gehitu da eta “erabiltzailea zuzenean joan daiteke hiztegitik forma horren etimologia begiratzera, baldin eta EHHEn jasota badago, jakina”, ohartarazi du hiztegiko arduradunak.
Azkenik, esaera zaharrak aurreko eguneratzean jaso ziren, baina orain “dagokien sarrera guztietara lotura” egin dela ohartarazi du Urkiak. Atal horretan, 518 esaera zahar bildu dira.