Josu Okiñena musikari eta ikertzaileak sustaturiko proiektuak egungo konpositoreen sorkuntzen aldeko apustua ere egin du: dozena bat argitalpen plazaratu ditu dagoeneko.
Artxiboetan ahaztutako euskal musikaren berreskurapena eta musika garaikideko konpositore berriei bultzada ematea ditu helburu Donostian aurkeztu duten OndarE Oficina egitasmoak. Josu Okiñena musikari, ikertzaile eta irakasleak sortu du bokazio pertsonal gisa. “Euskal konpositoreen ondare musikala berreskuratzea helburu duen argitaletxe musikal aitzindaria aurkeztu dugu. Eta, gainera, sorkuntza berrien aldeko apustua ere egiten dugu, hau da, bizirik dauden eta egun sorkuntza-lanetan diren konpositoreen konposizioen alde”, adierazi du.
Proiektua Madrilen sortu zen duela urte batzuk, beste jarduera batzuekin batera musika-edizioa egiteko planteamenduarekin, baina pixkanaka euskal konpositoreen ondarean zentratu zen. Izan ere, Okiñena arrazoi historiko, politiko eta administratiboengatik hemen hutsune handia zegoela konturatu baitzen. “Arrazoi horiengatik, orain ezagutzera eman nahi ditugun musika-konposizio bikainok ez dituzte orain arte argitaratu eta jendarteratu nahi ditugu”.
Horrekin guztiarekin, ekimenak eragile bultzatzaile berri bat izan nahi du euskal kulturaren munduan, euskal musika-ondare aberatsa garai guztietako musika unibertsalaren mailan jartzeko. Musikari donostiarraren iritziz, “musika unibertsala da. Gure helburua musika sakonki lantzea eta zenbait jarduera egitea da, musika hori ‘existitu’ dadin, hau da, jatorrizko eskuizkribuaren azterketatik edizio kritikoa egiten da, partitura argitaratzen da, audio-formatuan grabatzen da, bai diskoan, bai bideoan, eta kontzertuan programatzen da”.
Hala, hiru urte baino gehiagoko gorpuzte-garaiaren ondoren, OndarE Oficina aurkeztu eta errotu da katalogo zabal batekin eta Aita Donostia, Pascual Aldave, Tomas Garbizu eta Gabriel Erkorekaren hogei partitura argitaratu ditu dagoeneko. “Orkestra, sinfoniko, sinfoniko-koral errepertorio ugari oraindik interpretatu gabe dago, edo agian bere garaian interpretazio bakarra egin zuten musikagilearekin batera, baina ez dute sekula berriro interpretatu, besteak beste, orkestrek egin ahal izateko materialik ez dagoelako”, adierazi du Okiñenak. Musika-ekimen horrek Eusko Jaurlaritzako Kultura eta Hizkuntza Politika Sailaren laguntza izan du orain arte argitaratutako ia argitalpen guztiak argitaratzeko.
Izan ere, argitalpen-lana egiteko, aurretik material horiek sakon aztertu behar dira, edizio kritiko bat egin behar da eta argitaratzailearen eskuizkribuetan edota lehen estreinaldirako erabili diren kopia digitalizatu batzuetan geratu ziren akatsak berrikusi behar dira. Horregatik guztiagatik, ezinbestekoa da material horiek orkestretan banatzeko eskuragarri dagoen edizio bat egitea beti. Adibide gisa, Aldaveren Akelarre lana, lau euskal rapsodiaz osatutako neurri ziklopeoko obra, Pio Barojaren lanetan oinarritua. Ez zegoen, zehazki, material hura orain arte argitaratuta.
“360 graduko” lana
Izan ere, lan hau berria da, hasieratik bukaerara egiten den prozesu osoa baita, 360 graduko ibilbidea delako, hain justu: jatorrizko iturritik hasi eta munduko edozein lekutan kontzertu baten bidez musika hori zabaltzen den arte. Eta horrek berekin dakarren lan guztia: partitura editatzea, diskoa ekoiztea, partituraren analisi kritikoa egitea, kontzertuan exekutatuko duenaren interpretazioa aztertzea, aretoek eta erakundeek programatzea, egile-eskubideak, inprenta, grabazioa eta abar kudeatzea.
Era berean, Ondare Oficina proiektuaren aurkezpen horren bidez, euskal ondarea zabaltzeko interesa duten guztiei dei egiten die ekimenak, zehazki, egungo eta garai guztietakoa musika zabaldu nahi duen oro proiektuarekin harremanetan jar dadin. Hala egile eta ekimen berriekin lanean hasi ahal izateko.
Orain arte argitaratutako material guztia eskuragarri dago OndarE Oficina-ren webgunean.