‘Mikromatxismo’, ‘pupa’ eta ‘nabarrismo’ hitzak, besteak beste, sartu ditu Euskaltzaindiak bere hiztegian

Azken sei hilabeteotan 646 forma berri jaso dira Euskaltzaindiaren Hiztegian eta beste 1.130 moldatu dira.

Azken sei hilabeteotan, Euskararen Akademiak 646 forma berri jaso ditu bere hiztegian. Euskaltzaindiak etengabe osatzen eta berrikusten du hiztegia, eta, jakina denez, urtean bitan sareratzen ditu berrikuntzak. 2016an, bigarren argitalpena paperean atera zenetik egiten du horrela, eta 2023ko lehen urte-erdian eginiko lanaren emaitzak jasotzen ditu gaur sareratu den eguneratzeak.

Akademiak gogoratu du gainera, Euskaltzaindiaren Hiztegiaren erabilera hobetu egin zela otsailean: “batetik, bilatzaile berria garatu zen, funtzionalagoa, bilaketa-aukera berriak eskaintzen dituena; bestetik, hitzak aurkitzeko bide gehiago ematen ditu orain bilatzaileak eta, beraz, askoz zehatzagoa da”.

Hartara, azken sei hilabeteotan 646 forma berri jaso ditu Euskaltzaindiak bere hiztegian, hain zuzen ere, 295 sarrera eta 351 azpisarrera. Era berean, 1.130 forma moldatu edo findu ditu: 938 sarrera eta 192 azpisarrera.

Betiko legez, forma berriak landu dira, baina Miriam Urkia Euskaltzaindiaren Hiztegiko arduradunak bestelako kontu batzuk azpimarratu ditu, sarritan oharkabean pasatzen direnak: “Forma berriak landu dira, bai, baina lehendik barruan zegoen informazioari ikusgarritasuna eman zaio eguneratze honetan: sarrerak berrantolatu ditugu, ezkutuan gera zitekeen informazioa bistaratu dugu… Adibideak ere berrikusi ditugu, batez ere berdintasuni dagozkionak: emakumeen tratamendua, egungo errealitatea… Eta esaera zaharrak adibidetegitik atera ditugu eta aparteko atal batean jaso. Barruko garbiketa handia egin dugu”.

Adibide gisa:

Lehen: amatiar adj. Amari dagokiona. Emaztea emakume zintzoa zen, gizonek gogoko dituzten dohainez betea: emetasun handikoa, amatiarra, fidela, etxeko andere bikaina.

Orain: amatiar adj. Amari dagokiona. Kontuz ibiltzeko aholku amatiarrei entzungor, eskailera-mailak launaka jaitsi genituen.

Miriam Urkiaren esanetan, forma berriak sartzea bezain garrantzitsua edo garrantzitsuagoa da lehendik dagoena txukuntzea, eguneratzea, adiera batzuk egungo erabileren arabera berrantolatzea, esapideak eta hitz elkartuak adibidetegitik atera eta azpisarrera egitea, esaera zaharrei atal berezia eskaintzea, eta abar. “Kopuruetan beharbada ez, baina hiztegia argiagoa, erabilerrazagoa eta egungo beharretara egokitua izateko lan handia egin da. Eta horretan jarraituko dugu”, gaineratu du euskaltzain osoak.

Zabaldu: